Kurhany oraz kamienne kręgi w Pławnie – nowe odkrycie i wykopaliska archeologiczne
- Napisane przez Inf. UM w Czaplinku
W środę 16 marca w Urzędzie Miejskim w Czaplinku miało miejsce spotkanie organizacyjno - informacyjne pracowników Działu Archeologii Muzeum w Koszalinie z Burmistrzem Czaplinka Adamem Kośmidrem oraz Sekretarz Gminy Katarzyną Szlońską.
Powodem tego spotkania było niesamowite odkrycie, które potwierdziło istnienie w okolicach Pławna trzech kurhanów oraz trzech kręgów kamiennych związanych z obecnością na Pomorzu plemienia Gotów dokonane przez pracowników Muzeum.
Wynikiem spotkania jest informacja, że już w maju 2016 r. rozpoczną się wykopaliska archeologiczne na nowoodkrytym stanowisku z kręgami kamiennymi w Pławnie, które prowadzić będą pracownicy Muzeum w Koszalinie przy wsparciu organizacyjnym ze strony Gminy Czaplinek oraz Nadleśnictwa Świerczyna.
Na podstawie analogii pochodzących z innych cmentarzysk z kurhanami i konstrukcjami kamiennymi (m. in. Grzybnica, pow. koszaliński, Węsiory, pow. kartuski, Odry, pow. chojnicki, Leśno, pow. chojnicki), chronologię stanowiska określono na tzw. wczesny okres wpływów rzymskich (2 poł. I w. – 1 poł. III w.). Tereny Pomorza były wówczas zasiedlone przez ludność kultury wielbarskiej, którą utożsamia się z plemieniem Gotów. Pomimo że Pomorze leżało daleko od granic istniejącego wówczas Cesarstwa Rzymskiego, miejscowa ludność utrzymywała ożywione kontakty z Imperium Romanum, czego materialnym świadectwem są przedmioty pochodzące z prowincji rzymskich a znajdowane na cmentarzyskach kultury wielbarskiej. Goci przybyli na Pomorze z północy (tereny dzisiejszej Skanii w Szwecji) w I w. i przebywali tutaj ok. 150 lat, aby następnie kontynuować swoją wędrówkę w kierunku granic Imperium Rzymskiego. Pozostawili po sobie cmentarzyska o charakterystycznej formie, której przykładem jest nowo odkryte stanowisko w Pławnie. Obrządek pogrzebowy plemienia Gotów był bardzo zróżnicowany. Zmarłych chowano skremowanych lub niespalonych; pod nasypami kurhanowymi lub na cmentarzyskach płaskich; groby miały na powierzchni konstrukcje kamienne (bruki z otoczaków, stele) bądź były ich pozbawione.
Charakterystyczną cechą cmentarzysk ludności kultury wielbarskiej była obecność kręgów kamiennych utworzonych z dużych, najczęściej obrabianych głazów, których średnica wynosiła nawet 36 metrów (np. 2 kręgi na stanowisku w Grzybnicy). Co ciekawe, pomimo że usytuowane były one na cmentarzyskach, nie pełniły roli obstawy kamiennej grobów. Na podstawie analogii z terenów Skandynawii, a zatem kolebki Gotów, wiemy, że spotykali się oni na tzw. thingach czyli wiecach, gdzie rozstrzygano wszelkiego rodzaju spory i podejmowano decyzje dotyczące plemienia. Umiejscowienie takiego wiecu na cmentarzysku, a zatem miejscu uświęconym, miało dodawać powagi tego typu spotkaniom. Część głazów jest przewrócona lub przemieszczona na skutek działania korzenie drzew. Zapewne pod warstwą ściółki leżą również kolejne kamienie lub bruki kamienne, obecnie niewidoczne. Na to i wiele innych pytań odpowiedzi mogą udzielić jedynie badania wykopaliskowe.
Prace archeologiczne potrwają zapewne przez kilka sezonów badawczych. Po ich zakończeniu planowane jest stworzenie rezerwatu archeologicznego, który będzie atrakcją turystyczną dla mieszkańców gminy oraz przyjezdnych.
